Zeve Şehitliği'nde açık hava konferansı ve fotoğraf sergisi
YYÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü tarafından organize edilen “Çanakkale’den Zeve’ye Tarihin İzinde Konferans ve Fotoğraf Sergisi”nin üçüncüsü Zeve Şehitliği'nde yapıldı.
Konferansta konuşan Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zeki Taştan, “Çanakkale'den Zeve'ye Tarihin İzinde" konferans ve fotoğraf sergisinin bu yıl üçüncüsünü yaptıklarını ifade ederek, "Bu etkinliğimizin Van'ın düşman işgalinden kurtarılışının yüzüncü yılına denk gelmesi, toplantımıza ayrıca bir anlam katmıştır. Bu hususta etkinliğin düzenlenmesinde pay sahibi olan Dr. Öğretim Üyemiz Abdülaziz Kardaş'a ve bölüm öğretim üyelerine teşekkürlerimizi sunuyorum. Onun çalışmaları sayesinde yeni ortaya çıkan fotoğraflarla tarihimiz biraz daha aydınlık kazandı. Fotoğraflardan da gördüğünüz üzere bir tarafta kilisesi, havrası ve camisiyle eski Van şehri, bütün görkemiyle ayakta dururken, öteki tarafta Ermeniler ve Ruslar tarafından yakılıp yıkılan Van şehri yan yana durmaktadır. Bu iki resim bile tarihimizin aydınlatılması anlamında çok önemlidir. Bir fotoğrafta Müslümanların, Hıristiyanların ve Yahudilerin iç içe huzurlu bir şekilde yaşadıklarını ve kimsenin dinine ve diyanetine karışılmadığını gösterirken; diğer tarafta zulmetme ve yakıp yıkmanın fotoğrafı açık bir şekilde ortada durmaktadır. Görülüyor ki Osmanlı Devleti hükmettiği topraklarda adaleti ve huzuru getirmiştir ve her millet bu devletin bayrağı altında ibadetlerini özgürce gerçekleştirmişlerdir. Oysa karşı tarafta bunu göremiyoruz. İşte Zeve, çoğunluğu yaşlı, çoluk çocuk ve kadınlardan oluşan Müslümanların Ermeniler tarafından katledildiği bir ibret vesikasıdır. Bu fotoğraflar, kimler tarafından katliam yapıldığını da açık bir şekilde göstermektedir" diye konuştu.
Konferansı veren Dr. Öğretim Üyesi Abdülaziz Kardaş ise, Van'ın sahip olduğu coğrafi özellikler ve askeri-stratejik konumu nedeniyle tarih boyunca birçok devletin sahip olmak istediği bir şehir olduğuna dikkat çekti. Osmanlı Devleti’nin son döneminde Van ve çevresinde yaşanan olayların temelinde şehrin bu özelliğinin yattığını söyleyen Kardaş, bu dönemde batılı devletlerden çok sayıda din adamı ve araştırmacının Van ve çevresine gelerek istihbarat ve misyonerlik faaliyetlerine başladıklarını kaydetti.
Bu faaliyetlerin kısa bir sürede sonuç verdiğini anlatan Kardaş, şunları söyledi:
"Asırlardan beri ‘Sadık Millet’ olarak tabir edilen Ermeniler, isyan etmişlerdi. Van vilâyetinde Ermenilerin isyanı ve askeri kuvvetlere saldırıları 28 Şubat 1915’te merkeze yakın kaza ve köylerde başlamıştı. İsyan köylere, devlet kurumlarına, jandarmaya ve asker kafilelerine saldırı şeklinde olmuştu. Buradaki isyanlar şehrin işgalini kolaylaştırmıştı. İşgalden sonra Ermeniler, Rusların destek ve teşvikiyle Müslüman halka yönelik saldırılara başlamışlardı. Daha sonra işgal edilen şehirde, Müslüman halka yönelik acımasızca bir katliama girişilmişti. Bugünkü sergilediğimiz fotoğraflar, o günlerden bugüne Van’ın işgalini ve yaşanan acıları belgeleyen çok önemli şahitlerimizdir. Van’ın işgalden kurtuluşu vesilesiyle şehitlerimize rahmet diliyor; bir daha o günlerin yaşanmamasını diliyoruz.”
Konferansın ardından açık hava fotoğraf sergisinin açılışı gerçekleştirildi. Etkinliğe akademisyenler, öğrenciler ve vatandanlar katıldı.