Varlık Fonu nedir? Türkiye için yararları neler olacak?

Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bakanlar Kurulunca, bazı şirket hisseleri Türkiye Varlık Fonuna aktarıldı. Peki "Varlık Fonu" nedir? Nasıl çalışır ve yararları nelerdir? İşte bütün yönleriyle Varlık Fonu.

Petrol ve doğal kaynaklar ile ihracat ve finans piyasalarındaki gelirlerle kurulabilen varlık fonları bugün dünyada 7,4 trilyon dolar gibi büyük bir rakama ulaştı.

Büyük projelerin finanse edilmesi, kısa vadeli ekonomik şokların ve finansal piyasalarda meydana gelebilecek dalgalanmaların etkilerinin en aza indirilmesi amacıyla kurulan varlık fonunun çalışma şekli de mali altyapısı kadar önemli bir konu.

Dünya genelinde 40’tan fazla ülkede 80’e yakın varlık fonu bulunuyor. Türkiye’de ise 15 Temmuz sonrasında, ülkemizin gelecekteki yatırımlarının hem finansmanını sağlamak hem de ekonomik istikrarın sürdürülmesini sağlayacak bir sigorta görevi taşımaktadır.

Türkiye Varlık Fonu, büyük altyapı projelerinden olan Kanal İstanbul, nükleer santral, savunma projeleri ve diğer büyük enerji projelerinin hayata geçirilebilmesi için önemli bir kaynak olarak kullanılacak.



VARLIK FONU NEDİR?

“Refah Fonu” veya “Varlık Fonu” adıyla bilinen bu sistem, ülkelerin resmi kaynaklarının dışında yer alan birikimlerini ifade ediyor, bir kumbara görevi üstlenen fon ülke ekonomisine katkı sağlamak için uzun vadeli stratejik yatırımları finanse ediyor.

G20 ülkeleri içinde ulusal varlık fonu bulunmayan tek ülke olan Türkiye bu alandaki eksikliğini de gidererek, gelecek 10 yılda yıllık yüzde 1.5 artı ekonomik büyüme hedefliyor.

Ulusal Varlık Fonu; sermaye piyasalarındaki büyüme hedefleri, Türkiye’nin alt yapı projelerinin geliştirilmesi ve yurtdışındaki sektörlere doğrudan yatırımı sağlayabilecek hamleleri ile dikkat çekiyor.

IMF kaynakları ulusal fonların amaçlarını

•     istikrar fonları,
•     tasarruf fonları,
•     rezerv yatırım şirketleri,
•     kalkınma fonları,
•     emeklilik rezerv fonları

olmak üzere beş başlık altında ele alıyor.

DÜNYADA ULUSAL VARLIK FONU

Ulusal Varlık Fonu Enstitüsü tarafından hazırlanan Haziran 2016 verileri, ulusal varlık fonlarında petrol ve gaz kaynaklarının yatırımlardaki önemini gösteriyor. İstatistiklere göre, petrol ve gazla ilişkili toplam yatırımlar %56.60 iken, diğer yatırımlar %43.40’lık bir orana sahip. Varlık fonlarında ilk beşte yer alan ülkelerde Norveç, Devlet Emeklilik Fonu Küresel ile birinci sırada yer alıyor.



VARLIK FONU TÜRKİYE’NİN GELİŞİMİNİ NASIL ETKİLER?

Türkiye’de ulusal varlık fonunun zaman ilerledikçe kendi kaynaklarını yaratması ve gündeme alınan büyük ölçekli yatırımların finansmanının sağlanmasına ek olarak bankacılık sisteminin finans sektöründeki hakimiyetini de azaltacağı beklenmekte. Fonun ayrıca finansal stres ortamında piyasalarda denge ve istikrar sağlayıcı bir etki yaratacağı da öngörülüyor.

Tasarıda fon için "Ekonominin yapısal sorunlarını aşmasında katkı sağlamasının yanı sıra, dış politikanın önemli bir enstrümanı olarak Türkiye'nin uluslararası arenada daha fazla söz sahibi olmasına da katkı sağlayacaktır" görüşü de yer alıyor.

Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde iç tasarruf yetersizliğinden dolayı yeterince yatırım yapılamaması, nüfus fazlalığı ve teknolojik gelişmelerden yoksunluk gibi sorunlar söz konusu ülkelerin kalkınması için yeterli seviyelere ulaşmasının önünü tıkıyor.

Birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ekonomilerine göre özellikle tasarruf oranları düşük olan Türkiye’nin bu bağlamda gerçekleştirmesi gereken uygulamalar arasında son dönemde açıklanan “Türkiye Varlık Fonu” ekonomik hedeflere ulaşmada önemli bir adım olacaktır.

Oluşturulacak bu fonla; kalkınmanın lokomotifi olan reel sektör yatırımlarına, stratejik öneme sahip şirketlere finansman sağlanarak kalkınmanın hızlandırılması, ekonomide yüksek ve sürdürülebilir büyüme oranlarının yakalanması ve ekonomik istikrarın sağlanmasının önünün açılmasına katkı sağlayacaktır.

Türkiye Varlık Fonu her şeyden önce, Türkiye’nin dev projelerinin finansmanı konusunda önemli bir rol oynayacaktır. Otoyol ve köprü projeleri, hızlı tren ve demiryolları, savunma sanayii ve sağlık sektörü gibi stratejik alanlarda ve özellikle nükleer santraller olmak üzere enerjide dışa bağımlılığın kırılması noktasındaki projelerin finansmanında kaynak sağlayacaktır.

Bu şekilde yerli üretim desteklenecek ve kaynak aktarımının dışarıya çıkması önlenerek elde edilecek tasarrufların varlık fonuna aktarılmasıyla sürekli kaynak transferi sağlanabilecektir.