Hamas'ı kim yönetiyor? Hamas'ın lideri kim?

İsmail Haniye

Haniye, Hamas’ın genel lideri. 1961’de El Şati Kampı’nda doğan Haniye, 1980’lerin sonunda Hamas’ın önde gelen üyelerinden biri oldu. Birinci İntifada sırasında tutuklandı ve üç yıl boyunca hapiste kaldı. 1992’de bazı Hamas lideriyle birlikte İsrail ve Lübnan arasındaki tarafsız bölgeye sürgün edildi. Sürgünden sonra Gazze’ye döndü. 1997’de Hamas’ın ruhani lideri Şeyh Ahmed Yasin’in ofisinin başına geldi ve konumunu güçlendirdi.

Haniye, 2006 yılında Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas tarafından Filistin Başbakanı olarak atandı, ancak bir yıl sonra Hamas’ın şiddet yoluyla Abbas’ın El Fetih partisini Gazze Şeridi’nden çıkarmasının ardından görevden alındı. Ancak Haniye görevden alınmasını “anayasaya aykırı” olarak nitelendirdi ve Gazze’yi yönetmeye devam etti.

2017’de Hamas’ın siyasi bürosunun başına geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı 2018 yılında Haniye’yi terörist olarak tanımladı. Son birkaç yıldır Katar’da yaşıyor.

Yahya Sinvar

1962 doğumlu Sinwar, Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki lideri Yahya Sinvar 1962 yılında doğdu.

İç güvenlik konularını yöneten, İsrail ajanlarını soruşturan El Mecd’in, yani Hamas güvenlik teşkilatının kurucusu. 1988’de üçüncü kez tutuklandıktan sonra dört kez ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Ancak Hamas tarafından esir tutulan bir İsrail askeri karşılığında iade edilen 1027 mahkum arasında yer aldı.

O günden bu yana, Hamas içinde yükselmeye devam etti.

ABD 2015 yılında Sinvar’ı “uluslararası teröristler” kara listesine dahil etti.

Muhammed Deif

1965 doğumlu Deif, Hamas’ın askeri kolu olan El Kassam Tugayları’nın başında ve Aksa Tufanı Operasyonu’nu düzenleyen kişi.

Diğer liderlerle kıyaslandığı zaman, kendisi hakkında bilinenler daha az ve sırlarla dolu.

Kendisi Filistinliler tarafından “Üst Akıl“, İsrailliler tarafından ise “Dokuz Canlı Kedi” olarak biliniyor. İsraillilerin ona verdiği lakabı hak ettiği söylenebilir.

İsrail tarafından 1989’da hapse atılması onu El Kassam Tugayları’nı kurmaya itti. Hamas militanlarının Gazze’den İsrail’e girmesini sağlayan tünellerin inşasında da onun parmağı var.

2000 yılında da hapse girdi ama İkinci İntifada esnasında kaçmayı başardı.

O zamandan beri çekilmiş ve yüzünün net olarak görüldüğü bir fotoğrafı bile yok.

Hayatına yönelik en ciddi suikast girişimleri 2002 yılında gerçekleşti: Deif hayatta kaldı ama gözlerinden birini kaybetti. İsrail ayrıca bir ayağını ve bir elini kaybettiğini ve konuşma güçlüğü çektiğini söylüyor.

İsrail 2014’te Gazze Şeridi’ne düzenledikleri saldırıda Deif’e yine suikast düzenleyemedi ancak eşini ve iki çocuğunu öldürdü.

Mervan İsa

“Gölge Adam” lakaplı İsa, Muhammed Deif’in sağ kolu.

Birinci İntifada sırasında beş yıl tutuklu kaldı. 1997’de tutuklandı, bu sefer de İkinci İntifada esnasında serbest bırakıldı.

2006 yılında İsrail’in suikast girişiminden kurtuldu.

Aynı Deif gibi o da arkasında pek iz bırakmıyor. Sadece 2011 yılında, takas edilen mahkumlar için verilen bir resepsiyon esnasında net olmayan bir fotoğrafı çekildi.

Aksa Tufanı Operasyonu’nun önde gelen planlayıcılarından olduğu tahmin ediliyor.

Halid Meşal

1956’da Batı Şeria’da doğan Halid Meşal, Hamas’ın kurucularından biri.

İsrail Başbakanı Netanyahu’nun doğrudan talimatıyla Mossad, 1997 yılında Ürdün’de yaşarken Meşal’e suikast girişiminde bulundu. Kanada pasaportlarıyla Ürdün’e giren Mossad ajanları, Meşal’e bir caddede yürürken zehirli bir madde enjekte etti.

Ürdünlü yetkililer suikast girişimini ortaya çıkardı ve iki Mossad üyesini tutukladı.

Dönemin Ürdün’ün Kralı Hüseyin, Netanyahu’dan Meşal’e enjekte edilen maddenin panzehrini istedi. Dönemin ABD Başkanı Bill Clinton’ın baskısıyla karşılaşan Netanyahu, başlangıçta talebi reddettikten sonra panzehri temin etti.

Haniye gibi Katar’da yaşayan Meşal, Gazze Şeridi’ni ilk kez 2012 yılında ziyaret etti. Filistinli kalabalıklar onu coşkuyla karşıladı.

Mahmoud Zahar

Mahmud Zahar 1945 yılında Filistinli bir baba ve Mısırlı bir annenin çocuğu olarak Gazze’de doğdu. Hamas’ın en önde gelen liderlerinden biri.

İsrailli yetkililer siyasi konumu nedeniyle onu görevden alana kadar Gazze ve Han Yunus’ta doktor olarak çalıştı.

Diğer birçok Hamas lideri gibi o da, 1988 yılında İsrail hapishanelerindeydi.

Hamas hareketinin 2006’da Filistin genel seçimlerini kazanmasıyla birlikte Zahar, Başbakan İsmail Haniye’nin yeni kurulan hükümetinde Dışişleri Bakanlığı’na getirildi.

İsrail 2003 yılında Zahar’a suikast girişiminde bulundu ve bir uçak Gazze’deki evine bomba attı. Saldırıda hafif yaralandı ama büyük oğlu Halid hayatını kaybetti.

El Kassam Tugayları üyesi olan ikinci oğlu Hossam ise 2008 yılında Gazze’de İsrail’in düzenlediği bir hava saldırısında öldürüldü.(BBC)