ABD ve Türkiye arasında 'normalleşme' kararı
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, Ankara temasları sonrasında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ortak basın toplantısı düzenledi.
"NORMALLEME İÇİN MEKANİZMA KARARI"
İşte Çavuşoğlu'nun açıklamaları:
"İlişkilerimiz kritik bir aşamada. Bu ilişkileri ya yoluna koyacaktık ya da daha kötüye gidecekti. İlişkilerimizi tekrar normalleştirme konusunda mutabakata vardık. Bunun için atılması gereken adımlar var. Her iki tarafın da beklentileri var. FETÖ ile mücadele konusunda, ABD'nin YPG'ye verdiği destek konusunda, PKK ile mücadele konusunda beklentilerimizi dile getirdik. Elbette bu yaşamsal güvenlik kaygılarımızın ciddiye alındığını düşünmek istiyoruz. Bugüne kadar verilen sözler oldu, konuştuğumuz konular oldu. Bundan sonra sonuç odaklı adımları nasıl atabiliriz, konuştuğumuz konuların sözde kalmaması için birlikte neler yapabilirizi konuştuk. Tüm bu konuları kapsayacak ve birlikte değerlendireceğimiz mekanizmalar oluşturma kararı aldık. Bu mekanizmalar süreci savsaklamak değildir. Tam tersi, anlaştığımz gibi sonuç alıcı mekanizmalar olacaktır. İlk toplantı Mart ayında gerçekleşecek. Kurulacak ortak mekanizmada farklı kurumlar olacak. Mekanizma FETÖ ve YPG gibi konular üzerinde çalışacak. Bölgesel konulardaki işbirliğimiz bakımından bu, kritik bir ziyaret olmuştur. Yaşamsal kaygılarımızın ciddiye alındığını görmek istiyoruz. Bugüne kadar konuştuğmuuz konular oldu, tutulmayan sözler de oldu. YPG Menbic'ten çıktıktan sonra ABD ile güvene dayalı adım atabiliriz ama önce YPG'nin buradan çıkması lazım."
TILLERSON: SURİYE HEDEFİMİZ AYNI
Rex Tillerson'ın açıklamaları:
Sayın Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'na ve Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'a bana ayırdığı uzun süre için teşekkür etmek istiyorum. ABD ve Türkiye arasındaki ilişki gerçekten derin bir ilişki. Türkiye ve ABD birçok yerde beraber çalıştı. Türkiye'nin terörizmle karşılaştığı sorunları aşabilmesi için çok önemli sorunları olduğunu biliyoruz. Türkiye üç kıtanın ortasında bulunan çok önemli bir ülke. Bağımsız ve birleşmiş bir Suriye'nin kurulması için birlikte çalışmamız gerekiyor. Suriye halkı için Cenevre sürecinin bir sonuç getirmesini ümit ediyoruz. Türk halkı 3 milyondan fazla mülteciye ev sahipliği yaparak hepimize örnek oldu. Suriye'de gerilimin artmaması için çalışıyoruz. Her zaman Suriye Demokratik Güçlerine sağladığımız desteğin kısıtlı olacağını söyledik. Tabii ki Türk demokrasisini de desteklemeye devam edeceğiz. Türkiye'deki konsolosluklarımızdaki çalışanlarımızın tutukluluk durumuna yönelik endişelerimizi dile getirdik.
Dün akşam yapmış olduğumuz görüşmelerde kritik öneme sahip konuların nasıl çözülebileceğine yönelik tekliflerimizi sunduk. Bunlar ortak basın deklarasyonumuzda da belirtilecek. Suriye'yle ilgili ABD'nin ve Türkiye'nin hedefleri arasında ayrım yok: Burayı DAEŞ'ten kurtarmak, mültecilerin geri dönemesini sağlamak, bağımsız ve demokratik Suriye'yi kurmak. Diğer terörist gruplara karşı da çalışmalarımızı sürdürdüğümüzde bir koordinasyon gerçekleştireceğiz ve o bölgelerde kim egemen olacak ona karar vereceğiz. Teröristleri temizledikten sonra buraları önceden oraları yaşayan insanlara geri vereceğiz. Menbiç önceliklerimizden biri olacak.
Buradaki tartışmaların büyük bir bölümü kendimizi nerede bulduğumuz noktasında. Sayın Çavuşoğlu'nun da belirttiği gibi ilişkilerimiz bir kriz ortasında. Biz bu noktaya nasıl geldiğimizi de konuşabiliriz ama bunu yararlı bulmuyoruz. Yapılacak çalışmalarımız var, bu noktadan artık yalnız hareket etmeyeceğiz, Amerika bir şey Türkiye başka bir şey yapıyor olmayacak. DAEŞ'e karşı başarılı olacağız, başka terörist gruplara karşı birlikte çalışacağız. Yapılacak çok iş var. Halen Suriye içerisinde ciddi ve önemli bir konu var. Hedefimiz konusunda netleştik, anlaştık. Aşama aşama ilerleyeceğiz."
(SORU-CEVAP)
- Türkiye ile yaşanan gerginliklere çözüm önerileriniz var mı? Menbiç'ten askerlerinizi çekmeyi planlıyor musunuz?
Rex Tillerson: Erdoğan ile yaptığımız görüşmelerde bu kritik öneme sahip konuların çözümüne ilişkin tekliflerimizi sunduk. Bunların bir kısmı toplantıdan sonra yayınlanacak olan belgede belirtilecek. Bizim aramızda sorun olanlar konusunda çalışmayı taahhüt ettik. Suriye'deki hedeflerimiz tamamen örtüşüyor. Hiçbir farklılık yok. Suriye'de bölünme olmadan çözüme ulaşmak istiyoruz. Öncelikle Menbiç konusunu ele alacağız
Çavuşoğlu: Bizim endişelerimiz doğrudan bize yönelik tehditlerle ilgili. YPG'nin bize saldırıları ile ilgili. Bugüne kadar 100 civarında bizim vatandaşımız Afrin bölgesinden gelen silahlarla, roketlerle öldürüldü. Dolayısıyla elbette endişelerimizi de kapsayan bu çalışma grubu, bu çerçevede atılacak somut adımlar çok önemli. YPG, DEAŞ, FETÖ ile ilgili çok önemli. Bir keresinde heyet davet edildi, YPG'nin Fırat'ın doğusuna gittiği söylemek için. Biz tatmin olmadık ve gitmediklerini öğrendik. Biz Menbiç'ten başlayacak ve Fırat'ın doğusuna gittiklerine emin olacağız. Bu şehirleri kimin yöneteceği çok önemli.
- İlişkiler 'Osmanlı Tokadı'na gelene kadar neden düzeltilemedi?
Çavuşoğlu: Sorunları bizden gelen açıklamalara bağlarsanız gerçekçi olmaz. Bizim açıklamamız düşmanlık yapmak için yapılan açıklamalar değil. Biz siyasetçiler olarak bazen attığımız adımlarla kamuoyunun duygularını pozitif anlamda yönlendirebiliriz. Türkiye'deki yargılamaların OHAL ile ilgilisi yok. OHAL vatandaşlarımızın haklarını kısıtlamıyor. İktidara geldiğimizde attığımız ilk adımlardan birisiydi. OHAL içinde bu yargılama süreçlerini belirleyecek bir kanun kabul edilmedi. Bağımsız mahkemeler, Avrupa ve evrensel kriterlerle yürür. Umut ederiz ki bu süreç içerisinde bizim yapabileceğimiz yargılama sürecini hızlandırma konusunda tavsiyedir. Sonuçta bağımsız yargı karar veriyor. Üst mahkemelere gitme, AYM'ye gitme, AİHM'e...
- ABD'nin PYD'ye ayırdığı bütçe sorusu.
Tillerson: Gerekenin üstünde herhangi bir ilave kaynak ayrılmadı
- FETÖ okulları ve Gülen'in iadesine ilişkin soru.
Tillerson: Bütün kanıtları inceleyeceğiz. ABD'de yasa dışı bir çalışma gerçekleşiyorsa yeni kanıt almayı isteriz.
- S-400 alımı ile ilgili soru.
Tillerson: Biz bu çerçevede kongrenin geçtiğimiz aylarda kabul ettiği kanunu değerlendirdik. Bu Rus askeri aletlerinin alınmasıyla ilgili. Bu aslında belirlediğimiz ilk konulardan birisi, uzmanları bir araya getireceğiz. Bizim dostluğumuzu zarara uğratmak çerçevesinde aldığımız bir karar değil, tabii ki Rusya'ya karşı bir karar. Dünyada bu tür satın almalar konusunda endişelerimizi dile getiriyoruz. Birçok ülke değerlendirmeleri yaptıktan sonra kararını veriyoruz.
Çavuşoğlu: Kullandığınız terminolojiye karşıyım. Tehdit kelimesini kullandınız. Tehdit dilini kullanmayız ve kendimiz de reddederiz. Rex'in de söylediği gibi sadece bu akşam konuşmadık. Sık sık telefonda da görüşüyoruz. Elbette kongrede çıkan bir yasa var, onu bize izah ettiler. Fakat diğer taraftan da bir konu var ki bu da bizim ulusal güvenliğimiz için çok önemli. Benim hava savunma sistemine acil olarak ihtiyacım var. Müttefiklerimizden almak istiyoruz, yok. Basit silahları bile alırken yok kongreydi, şuydu, buydu… Rusya bu konuda bize cazip önerilerde bulundu. En son Erdoğan'ın ziyaretinde ortak üretim konusunda bir ön anlaşma yaptık. Demek ki müttefiklerimizle ilgili bir sorun var. Niye NATO içerisinde karşılamayalım? Bunlar karşılanmazsa başka seçeneklere bakmak zorundaydık. Bazı müttefiklerimiz patriotları çekti. Sadece İspanya'nın var. Biz Rusya ile görüşmelerimizi kongredeki görüşmeden önce tamamladık. Gerisi detay.
