Radyant Isıtma Nedir?
Isınma güdüsü, insanların tarihteki ilk faaliyetlerinden beridir barındırdıkları temel güdülerinden biridir. Zira insanlar, öncelikli olarak ısınma, barınma ve beslenme ihtiyaçlarını gidermeye odaklanan bir canlıdır. Dolayısıyla ısınma faaliyeti oldukça temel bir faaliyettir.
Isınma ihtiyacının giderilmesi yüzyıllardır üzerine çalışmalar yürütülen bir sorundur. Bu ihtiyacın giderilmesi için tarihte onlarca farklı ısıtma sistemi kullanılmış olup gelişen teknolojiler ile birlikte hep daha yeni ve daha verimli sistemlere geçiş yapılmıştır. Günümüzde de bu durum çok farklı değildir. Zira günümüzde çoğunlukla geleneksel ısıtma sistemleri denilen sistemlerle ısınma sağlanmaktadır. Ne var ki geleneksel ısıtma sistemlerine alternatif olarak çıkan ve özellikle son yıllarda ciddi bir kullanım alanına sahip olan radyant ısıtma sistemleri gelecekte de büyüyen bir pazar payına sahip olacaktır.
Radyant ısıtma sistemleri, temelde güneşin dünyayı ısıtması ile aynı prensiple çalışan sistemlerdir. Yani güneş ışınlarının dünya yüzeyindeki tüm havayı ve alanı değil de ışınların temas ettiği bölgedeki cisimleri ısıtması gibi radyant ısıtıcılar da ısıttıkları ortamdaki havayı ısıtmamakta ve özellikle cisimlerle insanlara yönelik bir ısıtma gerçekleştirmektedir. Bu sayede hem ciddi bir enerji tasarrufu sağlanmakta hem de daha hızlı ve etkin bir ısınma elde edilebilmektedir.
Radyant ısıtma sisteminde kızılötesi radyant ısı enerji sayesinde o mekânda yer alan kişi veya objeler ısıtılmaktadır. Radyant ısıtma sistemleri ortamda bulunan havanın ısınması amacıyla değil yalnızca orada bulunan cisimlerin veya insanların ısıtılması ile çalışmaktadır. İlgili ortamda yer alan hava, kızılötesi ışınlar aracılığı ileısıtılmış olan cisimler ya da insanlardan taşınım yoluyla ısınmaktadır. Bu da radyant ısıtma sistemlerinde ilk olarak insanların ısınmasını, sonrasında ise insanlardan yansıyan sıcaklığın dolaylı olarak ortamı ve ortamdaki havayı ısıtmasını sağlamaktadır.
İşte öncelikle temas ettiği materyalleri ısıtan bu sisteme ısıl ışınım denmektedir. Isıl ışınım, maddelerin bünyesinde barındırdıkları ısı enerjisini elektromanyetik dalgalar ile yayması işlemine verilen isimdir. Bu ışınım faaliyeti aynı zamanda radyant ısıtmanın da temelini oluşturmaktadır. Diğer bir ısıtma türü ise klasik veya diğer ismiyle konvansiyonel ısıtma sistemlerinde kullanılan taşınım yoluyla ısıtmadır. Taşınım yoluyla ısıtma ise öncelikli olarak havanın ısıtılması, ardından tüm ortamın ısınması anlamına gelen sistemdir. Bu sistemlerde ışınım sistemlerine nazaran verimlilik oldukça düşüktür. Zira düşünüldüğünde özellikle büyük alanlarda birkaç insanı ısıtmak için bile tüm odadaki havanın ısıtılması gerekmektedir. Bu da bazen saatler alabilen bir ısıtma faaliyeti anlamına gelmektedir. Oysaki ısıl ışınım yoluyla ısıtma yapan radyant ısıtma sistemlerinde yalnızca cisimlere ve insanlara yönelik gerçekleştirilebilen ısıtma faaliyetleri mümkündür.
Radyant ısıtma sistemleri, klasik ısıtma sistemlerine nazaran daha avantajlı sistemlerdir. Bunun en önemli sebeplerinden birisi, kazan dairesine ihtiyaç duyulmadan ısıtma gerçekleştirilebilmesidir. Zira klasik sistemlerde kazan dairesi zorunlu unsur iken radyant sistemlerde böyle bir daireye ihtiyaç yoktur. Ayrıca klasik ısıtma sistemleri yukarıda da açıklandığı üzere zor ve uzun süren bir ısıtma sağlamakta iken radyant ısıtma hem kolay hem de hızlı bir ısıtma sağlamaktadır. Bu hususlar, maliyet olarak da radyant ısıtma sistemlerini klasik ısıtma sistemlerine nazaran oldukça avantajlı kılmaktadır. Yine bir diğer avantajı ise, radyant sistemlerinin de monte ürünler olması ve taşınma durumunda alınarak başka yerlerde kullanılmasının mümkün olmasıdır.
Radyant Isıtma Sistemleri Türleri
Radyant ısıtma sistemleri temelde ısıtma cihazlarının yüzeyinde gerçekleşen sıcaklıklara göre iki gruba ayrılmaktadır. Düşük yoğunluklu cihazlar ve yüksek/orta yoğunluklu cihazlar olarak ikiye ayrılan bu cihazların arasındaki fark, adından da anlaşılacağı üzere yüzeydeki sıcaklık seviyesidir. Düşük yoğunluklu cihazların yüzey sıcaklığı 260°C-815°C arasında seyretmekte iken yüksek/orta yoğunluklu cihazlarda yüzeyin sıcaklığı 815°C ve üzerinde bulunmaktadır.
İlk tür olan düşük yoğunluklu cihazlar, radyant ısıtma cihazları arasında en çok tercih edilen cihazlardır. Düşük yoğunluklu gaz yakıcı içeren bu cihazlar, dış yüzeylerinde bulunan ve ciddi bir oranda yayıcılık özelliği bulunan borular aracılığı ile ısıtma sağlamaktadır. Bu boruların başlarında brülör adı verilen yakma sistemi ve sonlarında da fanlar bulunmaktadır. Boruların başında bulunan brülörler, gazın yakılması işlevini görürken sonlarında bulunan fanlar sistemden çıkan gazların çekilmesini ve bu dolaşım sonucunda da boruların yüzeyinin ısıtılması ile ısınma sağlamaktadır. Boruların sonlarında bulunan fanlar, vakum pompası olarak faaliyet göstermektedir. Bu düşük yoğunluklu cihazlarda radyant tüpü adı verilen ve sistemde yer alan gazın yakılmasıyla ısıtılan bir materyal bulunmaktadır. Bu tüpler bulunan ısı enerjisi doğrudan radyant ısıtma sistemlerinin yöneldiği ortama aktarılmaktadır. Bu noktada bir miktar ısı enerjisi de reflektör denilen yansıtıcılara aktarılmakta ve ısıtılan borunun üzerinde yer alan ısı enerjisi de yine ortama verilmektedir. Bu da öncelikle ortamda bulunan insan ve cisimlerin, nihayetinde ise ortamdaki hava ile birlikte tüm ortamın ısıtılması anlamına gelmektedir.
Diğer tür olan yüksek yoğunluklu cihazlar ise iki alt gruba ayrılan cihazlardır. Bunlardan ilki ışınım gerçekleştirilen yakımın bizzat cihazın kendi bünyesinden kaynaklandığı cihazlardır. Bu cihazlarda bulunan seramik bazlı panel ile karşısında bulunan yüzeyde ısınma sağlanmaktadır. Buradaki ısınma işlemi sırasında yüzey sıcaklığı yaklaşık 1000°C civarında olmaktadır. Çıplak bir biçimde alevli olarak çalışma gösteren yüksek yoğunluklu cihazların bünyelerinde bulunan bu yüksek sıcaklık nedeniyle iyi havalandırılması gerekmektedir. Ayrıca bu tür cihazların geniş hacimli alanlarda lokalveya noktasal ısıtma amaçlı kullanılması gerekmektedir. Bu tip cihazlar çoğunlukla gaz enerjisi ile çalışmaktadır.
İkinci tür yüksek yoğunluklu cihazlar ise kendi bünyesinde ısıtma sağlanan bir hacim barındıran cihazlardır. Bu cihazlarda ısıtma sisteminin sıcaklığı yaklaşık 1000°C seviyelerinde olmaktadır. Bu tür cihazlar çoğunlukla elektrik enerjisi ile beslenen cihazlardır. Bu cihazlara verilebilecek en tipik örnek ise Quartz ısıtma sistemleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Quartzısıtma sistemlerinde, Quartz ampul adı verilen özel bir ampul aracılığıyla ışınım sağlanmaktadır. Yine bu tür sistemlerde başkaca bir ısıtma yolu da bir borunun içerisinden geçirilen direnç kuvvetinin elektrik enerjisi ile ısıtılması ile açık sarı bir renk alınması yoluyla ışınım oluşmasıdır.
Kaynak :