2019 yılında önemli gelişmeler sahne olan lılar yeni yıldan da büyük beklentiler içinde olduklarının altını çizdi.
Türkiye genelinde olduğu gibi, ’da da 2019 yılı oldukça hareketli ve gündemi meşgul eden birbirinden önemlerin sirayet ettiği yıl olarak geçti. Seçimler, yerel yönetimler, kayyum süreçleri, ekonomik sıkıntılar, gerçekleşmeyen yatırımlar, müjdeli haberler ile dolu dolu bir yıl geçiren Van, 2019’da da en çok ekonomiyi konuştu. Siyasi olayların dışında 2019 yılı turizm açısından patlamanın yaşandığı yıllardan birisi olurken buna rağmen ekonomik sıkıntılar, işsizlik, kentin bekleyen problemleri gündemdeki yerini hep korudu. Van’ı büyük beklentiler ile başladığı 2019 yılında sona gelinirken, 2019’un umutları 2020’ye taşındı. Çevre Yolu, Stadyum, Kent Meydanı, Sahil Yolu, Tramvay gibi önemli hizmetlerle birlikte Türkiye’nin en fakir ili olmaktan kurtulma umudunu da yeni yıla taşıyan Van’da, önemli isimleri bu taleplerini Şehrivan aracılığı ile dile getirdi. Daha çok ekonomi odaklı değerlendirmeler ile yeni yıl temennilerini paylaşan isimler, Van’ın doğru destekler ile artık rahatlaması gerektiğinin altını çizdi.
YENİ VAN YENİ YILDA VAN’I KALKINDIRIR
Van Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (VAN ESOB) Başkanı Berge, Van’ın ekonomik kurtuluşunun kurulacak yeni Van’da olduğunu söyledi. 2019 yılını değerlendiren Berge, “Esnaf ve sanatkârımız zorlu bir yıl daha geçirmiştir.” diyen Berge, “Özellikle neredeyse yıl boyunca devam eden ekonomik dalgalanmalar esnafımızı hayli zorlamıştır. Vergi, BAĞ-KUR, SGK primleri, kira, personel maaşı ve genel giderler düşünüldüğünde esnaf ve sanatkârımız bu ağır yükler altında ezilmiştir.” ifadelerini kullandı.
“HÜKÜMETİMİZDEN DESTEK BEKLİYORUZ”
2020 yıl beklentilerini sıralayan Berge, “Hükümetimizden beklentimiz yılın ilk çeyreğinde KOSGEB destekli faizsiz 50 bin TL cansuyu kredi desteği sunmalıdır. Bankalarla kredi sorunu yaşayan çok sayıda esnafımız için sicil affı getirilmelidir ve kayıt dışı esnaf kayıt altına alınmalıdır. SGK ve BAĞKUR primlerinde indirime gidilmeli ve prim ödeme gün sayısı 9 bin günden 7 bin güne indirilmelidir. Kredi ve teşvik sisteminin daha da geliştirilmelidir.” İş yeri sahiplerine çağrıda bulunarak yeni yılda kira artışı konusunda yapıcı bir tutum sergilemelerini isteyen Berge, “İşyeri sahiplerine çağrımızdır, esnafımızın mali tablosu ortadadır, bu nedenle 2020 yılında kiralara artış yapmamalarını rica ediyoruz. Bir defaya mahsus yapılmayacak kira zammı, piyasaya moral kazandıracaktır. Van’ın can damarı konumunda olan esnafa verilecek her destek, en önemli sorunumuz olan işsizliğe bir nebze de olsa çare olacaktır”
“VAN’IN AVANTAJI DEĞERLENDİRİLMELİDİR”
2020 yılından beklentilerinin olduğunu ifade eden Berge, “Güneşin ve suyun başkenti olan Van’ın tarihten gelen asaleti gereği çok daha iyi yerlere gelmelidir. Başta İran olmak üzere hem çevre ülkeler hem de bölge açısından bir cazibe merkezi olan Van, bu avantajı Van Denizi, turizm ve sınır ticareti anlamında iyi değerlendirmelidir. İmar konusunda değinen Berge, “İmar uygulamaları bir şehri marka şehir yapar. İpekyolu, Tuşba ve Gürpınar anayollarına kurulacak yeni Van için yeni imar alanları açılmalıdır. Yeni Van yeni yılda Van’ı kalkındırır. Yeni Van’ın inşa edilmesiyle birlikte ekonomik kalkınma da beraberinde gelecektir. Van’ın lokomotif sektörü olan inşaatın canlanması için kentsel dönüşüm başlamalıdır”
“GÜNEŞİ GÖRMENİN ZAMANI GELDİ”
“Güneşin başkenti olan Van’da yenilenebilir enerjinin değerlendirilmesi. Güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretimi kapasitesi bakımından Türkiye 1.si olan Van’da üretime başlanması. Van’ın dört bir yanı güneş elektrik santralı (GES)’ler ile donatılmalı. Van tek başına Türkiye’nin yüzde 6’lık elektrik ihtiyacını karşılayabilecek konumda olan bir şehirde yaşıyoruz.”
“TURİZM POTANSİYELİ AÇIĞA ÇIKARILMALIDIR”
Berge, kentteki turizm potansiyelinin değerlendirilmesi gerektiğine değinerek şunları kaydetti: “Van’ın turizm potansiyeli çok iyi değerlendirilmelidir. Van Gölü etrafına 5 yıldızlı otellerin yapılabilmesi için teşvik sistemi cazip hale getirilmelidir. Yatırımcıların ilimize yatırım yapabilmesi için Van özelinde bölgeye pozitif ayrımcılık elzemdir. Van’ın uluslararası alanda tescilli 101 değeri bulunuyor. Van müzesi turizme bir ivme kazandırdı. Tarihi ve turistik yerleri restore edilerek turizme kazandırılmalıdır. Tüm Van halkının ve ülkemizin yeni yılını kutluyor, esnaf ve sanatkârlarımıza hayırlı, bereketli ve huzur dolu bir yıl diliyorum” şeklinde konuştu.
IRAK: 2019 YILI TÜCCAR, ESNAF, SANATKAR İÇİNDE ZOR BİR YIL OLDU
Van eski TB Başkanı ve iş adamı Feridun Irak, 2019 yılı sanayi, tüccar, esnaf, sanatkârlar açısından son derece zor bir yıl olduğunu ifade ederek, “Konkordatoların, iflasların arka arkaya yaşandığı bir yıl geride kalıyor. Yaşanan ekonomik krizin etkileri 2019 yılında devam etti bu gün için bir toparlanmadan söz etmekte maalesef mümkün değil. Türkiye’nin en büyük problemi olan işsizlik oranı artarken diğer taraftan başta elektrik ve doğal gaz olmak üzere temel tüketim maddelerine gelen zamlar dar gelirli vatandaşlarında geçim sıkıntısı içinde geçirdiği bir yıl oldu. 2019 yılı tüccar, esnaf, sanatkar içinde zor bir yıl oldu çok sayıda iş yeri kapanırken birçoğu borçlarla hacizlerle cebelleşiyor. Çiftçilerin mazot gübre elektrik fiyatlarının çok yükselmesi sonucu tarlarını ekip biçemediği bir yıl oldu.” Dedi.
“2020 YILININ TOPARLANMANIN OLDUĞU BİR YIL OLMASINI UMUT EDİYORUZ”
Irak açıklamasının devamında şunları söyledi: “Milli gelirinin dağılımında yaşanan adaletsizliğin daha da arttığı bir yıl oldu. Vatandaş bunları yaşarken maalesef devletin kendisi israftan vazgeçmedi gelişmiş ülkelerden kat kat fazla olan makam araçlarından yüksek kiralardan tatil köylerinden bakanların maç izlemeye bile özel uçakla seyahat etmelerinden en küçük bir tasarrufa gidilmediği bir yıl oldu. 2020 yılının toparlanmanın olduğu bir yıl olmasını umut etmekle birlikte TBMM görüşülmekte olan 2020 yılı merkezi bütçeye baktığımızda vatandaşa yeni vergilerin salındığını alınmakta olan vergilerin açıklanan enflasyonun çok üzerine arttırılırken, devletin hiçbir tasarrufa gitmediğini israfın devam edeceği görülüyor. Bu da 2020 yılının da dar gelirli vatandaşlar açısından kolay geçmeyeceğini gösteriyor.” Şeklinde konuştu.
ASLAN: 2019 YILINI DEĞERLENDİRDİ
Van Organize Sanayi Bölgesi (VAN OSB) Yönetim Kurulu Başkanı Memet Aslan, 2019 yılını Şehrivan Gazetesi’ne değerlendirdi. Aslan, 2019 yılında hem Dünya’da hem de Türkiye’de zorlu bir süreçten geçtiğini kaydetti. 2018 yılının ikinci yarından itibaren 2019 yılının sonlarına kadar yaşanan dövizdeki dalgalanmaya bağlı olarak ekonominin ciddi anlamda gerdiğini belirten Aslan, şu ifadeleri kullandı: “Yaşanan ekonomik dalgalanmadan dolayı ekonomik daralma oldu. İlk iki üç çeyrekte ülke ekonomisi maalesef küçüldü ve daraldı. Haliyle her sektörün etkilenmesine neden oldu. Özellikle dünyada globalleşen ve küresel ticaret savaşları ABD ile Çin arasındaki rekabet, Avrupa’da İngiltere’nin Brexit süreci ülke ekonomi üzerinde çok etkilere sebebiyet verdi. Özellikle bizim gibi gelişmekte olan ülkeleri daha da derinden etkiledi. Gelişmekte olan ülkemiz dünyadaki çatışmalar ve ekonomik savaşlar bizleri etkilemesine neden oldu”
ASLAN: 2019 YILIN SON ÇEYREĞİNDEKİ ADIMLAR EKONOMİYE OLUMLU YANSIDI
Türkiye’nin jeopolitik konumu itibariyle siyasi ve çatışmaların yaşandığı orta bir konumda yer aldığını ifade eden Aslan, bölge olarak ta risk altında olması Türkiye’nin ekonomisinin daha çok etkilenmesine neden olduğunu ifade ederek şunları belirtti: “Sermayeler güven isteyen araçtır, güvenin, huzurun olmadığı, güvenlik sorunlarının yaşandığı ve belirsizliği olduğu ortamlar sermayenin geri çekmesine neden olmaktadır. Bunların olmamasıyla ülkenin kendini rahat çevirme imkânı kalmıyor. 2019 yılı bunlardan kaynaklı olarak biraz sıkıntılı geçti. Bu anlamda yaşanan krizlerden dolayı hükümetin ciddi tasarrufları oldu. Tabiri caizse kemer kısması piyasadaki nakit akışını ve parasal genişleme biraz da olsa sınırlı kıldı. Akabinde döviz kurundaki hareketlilik, faiz artışı, enflasyonun yükselmesi ham maddelerinin ciddi anlamda yükselmesine neden oldu. Dolasıyla piyasalardaki ürünlerin yükselmesi ardından insanların da piyasalardan çekmek zorunda bıraktı. Yatırım ve ticaret noktasında insanlar bir adıma geri atmak zorunda kaldı. 2019 yılında bunu ciddi anlamda yaşadık, 2019 yılının ikinci yarısında özellikle son çeyrekte dövizin seyrinin stabil olması, faizlerin indirilmesi, enflasyonun düşüşü ekonomin olumlu yansıması oldu” dedi.
ASLAN: 2020 BEKLENTİLERİ KARŞILAYACAK BİR YIL OLUR
2019 yılının son çeyreğindeki adımların ekonomiye olumlu yansıdığını ifade eden Aslan, 2020 yılında istikrar, güven ve öngörülebilirlik ile birlikte iş dünyası ve reel sektör önünü görmesi halinde döviz, faiz, enflasyondaki istikrarın devam etmesi halinde yatırımların artacağının altını çizdi. Aslan, “Dünya’da son dönemlerde parasal genişleme söz konusudur. ABD, Avrupa Merkezleri faiz oranlarında düşürmeye gitti. Dolaysıyla faiz oranların düşmesiyle insanların güvenin artmasına ve yatırım yapmasının önünü açacaktır. Beklentimiz bu adımların ardından ülkemize de dış yatırım akışı da gerçekleşir. Bütün bunların gerçekleştiği vakit 2020 yılı reel sektör açısından daha verimli bir yıl olacaktır. Bütün umudumuz bundan yanadır. 2020 yılı ülkemiz açısından hem siyasi olarak hem de ekonomik istikrar açısından güzel bir yıl olacağı temennisiyle bütün reel sektöre hayırlı olmasını diliyorum” şeklinde konuştu.
ÖZEL: DOLU DOLU BİR YIL GEÇİRDİK
Vangölü Aktivistleri Derneği adına açıklama yapan Özel, Şehrivan Gazetesine vermiş olduğu demecinde, 2019 yılının çok canlı ve dolu dolu geçtiğine dikkat çekti. Özel, “Vangölü Aktivistleri olarak 2019 yılını dolu dolu geçirdik. 430 km’lik Van Gölü çevresini
‘Vangölü için bir adım da sen at’ etkinliği farkındalık yürüyüşü yaptık. Van Gölü balığı festivalleri, Van Gölü Bisiklet festivali, devlet Hastanesi eski yerinin yeşil alan olması, tekel binası Van Kültür Evi olması ve daha birçok farkındalık etkinlikleri ile çok verimli bir yıl oldu. 2020 yılında çalışmalarımız devam edecektir, 2020 yılının dünyamıza ülkemize ve şehrimize hayırlı olmasını diliyoruz.” Şeklinde konuştu.
İŞSİZLİĞİN BİTMESİ UMUTLARI VAR
Öner Yücel isimli vatandaşta demecinde 2019 yılında ekonomik kriz nedeniyle zor bir süreç geçirdiklerini ifade ederek, “Fiyatların yükselmesiyle kimse doğru düzgün evine eşya alamadı evlerinden çıkamadılar tatil yapamadılar işsizlik nedeniyle çalışamadılar.2020 yılına değinecek olursak öncelik krizin bitmesi ve doların düşmesiyle işsizliğin bitmesi ve herkesin bir işi sahibi olması beklentilerim bunlar.” Dedi.
YENİ YILDAN UMUTLUYUZ
Muhammet Ali Kara ise değerlendirmesini şu ifadelerle dile getirdi: “2019 yılı ekonomi açısından kötü geçti. Doları Yükselmesiyle meyve sebze beyaz eşya yol ücretlerinde fiyatlar artıyor ama doların düşmesiyle fiyatlar sabit olarak düşmüyor. Buda bizi ve halkı çok kötü etkiliyor. Maddi bakımdan çok etkilendik bu yıl tabii ki asgari ücretin bu yılın ilk aylarında düşük olması geçim sıkıntılarının artmasına neden oluyor ve bu yılın sonunda asgari ücrete biraz ekleme yaptılar yine de fayda etmeyeceğini önümüzdeki yıl göreceğiz. 2020 yılında beklentilerimiz uluslararası sözlü diyalogların yaptırımlara kaçmaması ve ekonomide dolar yükselmese bu ülke kendi sorunlarının üstesinde gelebilecek bir ülke olduğunu herkes biliyor.2020 yılında halkımızın geçine bilmesi için her türlü imkanın verilmesi ve Suriye de bulunan iç savaşın sona ermesiyle birlikte misafir ettiğimiz kardeşlerimizin ülkelerine dönmesi bizim açımızdan olumlu sonuçlar doğuracağına inanıyorum. Bunlar olursa asgari ücrete ve emekli maaşlarına ciddi bir zam olur.” Dedi.
ŞEHRİVAN ÖZEL: MERAL YILDIZ / HAMİT KARAKUŞ-