Van Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından özellikle Edremit, Gevaş, İpekyolu, Erciş ve Tuşba ilçeleri sınırlarında uzun yıllar yoğun olarak yetiştirilen ancak günümüzde çeşitli nedenlerle kaybolmaya yüz tutmuş yerel meyve ve sebze çeşitlerinin yeniden çoğaltmak amacıyla çalışma başlatıldı. Çalışma kapsamında kaybolmaya yüz tutmuş ve kentin önemli sebze türlerinden olan Sıhke kavununu koruma altına almak amacıyla Tuşba ilçesine bağlı Tevekli Mahallesi’nde deneme üretimi gerçekleştirildi. Burada projeyle ilgili açıklamada bulunan Tarım ve Orman İl Müdürü İbrahim Görentaş, “Kadimden beri ilimizde özellikle Edremit, Gevaş, İpekyolu, Erciş ve Tuşba ilçelerimiz sınırlarında uzun yıllar yoğun olarak yetiştirilen ve beğenilerek tüketilen, halen damağımızda lezzetini hissettiğimiz, ancak günümüzde çeşitli nedenlerle kaybolmaya yüz tutmuş yerel meyve ve sebze çeşitlerin yeniden çoğalmak amacıyla il müdürlüğümüzce bir çalışma başlattık. Başlangıçta ilçelerimizde detaylı bir envanter çalışması yaptık ve bu çeşitlere ait çoğaltma materyallerinin alınacağı bahçeleri tespit ettik. Ardından yerel çeşitlerin çoğaltılması için Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) yerleşkesinde 500 metrekare büyüklüğünde bir sera kurduk ve fidan üretmek için çalışmalarımıza başladık. Bu kapsamda talepte bulunan tüm vatandaşlarımızın ihtiyaçlarına cevap vermek için binlerce fidan üreteceğiz” dedi.
Proje kapsamında Van’da kaybolmaya yüz tutmuş sebze ve meyveleri koruma altına almak için çalışmaların başlatıldığını dile getiren Görentaş, “Elma çeşitlerinden kırmızı aslik, cebegirmez, bey elması, ekşi elma, heko elması, pamuk elma, zührebegi elması, armut çeşitlerinden mellaki ve paşik, üzüm çeşitlerinden Erciş üzümü, kayısı çeşitlerinden Kadife zerdali ile erik çeşitlerinde sarı alça, kırmızı alça ve siyah alo çeşitlerine ait fidanları ücretsiz üretip vatandaşlarımıza dağıtmayı hedefliyoruz. Bunun yanında yine kaybolmaya yüz tutmuş önemli sebzelerden olan Sıhke kavunu, Erciş lahanası, Gevaş fasulyesi ve pembe domatesin gen kaynaklarını koruma altına aldık. Yeterli miktarlarda tohum elde etmek üzere bu sebzelere ait üretim parselleri oluşturularak, tohum elde etmeye başladık. Yine bu tohumları ücretsiz olarak vatandaşlarımıza dağıtacağız” ifadelerini kullandı.
Vatandaşların bahçelerinde bulunan ancak çokta beğenilmeyen mevcut ağaçlarda çeşit değiştirmek yerel çeşitleri aşıladıklarını da sözlerine ekleyen Görentaş, “Bu kapsamda, teknik olarak göz aşısının yapıldığı temmuz ve ağustos aylarını kapsayan dönemde bir kampanya başlattık ve bize talepte bulunan 19 vatandaşımıza ait bahçelere giderek toplamda bu yerel çeşitlerden 120 aşı yaptık. Ayrıca teknik olarak bu dönemde aşı yapılamayan ağaçlarda ise önümüzdeki ilkbahar döneminde kalem aşısı yapmak üzere çok sayıda talep aldık” diye konuştu.
Proje kapsamında Tuşba ilçesine bağlı Tevekli Mahallesi’nde kentin önemli sebzelerinden olan Sıhke kavununun üretimini gerçekleştirdiklerini vurgulayan Görentaş, “Tadı ve aroması damağımızda yer alan bir çeşittir. Vatandaşlardan Sıhke kavunu adı altında çok sayıda tohum aldık ve burada ekimini gerçekleştirdik. Yapılan çalışma sonunda Sıhke Kavununun orijinalini elde ettik. İnşallah önümüzdeki yıl bunun da tohumlarını isteyen vatandaşlarımıza verebileceğiz” dedi.
Habib Tekbaş ise Sıhke kavununun tohumu kaybolmuştu kimse bulamıyordu. Ancak Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından başlatılan çalışma kapsamında kavunun tohumu elde edildi. İnşallah herkes bu çalışmadan fayda görecektir. Ben bu anlamda böyle bir çalışma başlattığı için hepsine teşekkür ediyorum” diye konuştu.