PROF. SARI’DAN AÇIKLAMA GELDİ
Söz konusu bölgedeki kazların görüntüleri görsel medyaya yansıyınca, duruma eleştiriler de gecikmedi.
Bir eleştiri de, dünyada sadece Van Gölü’nde yaşayan tek endemik balık türü olan inci kefali ile ilgili yıllarca süren etkili ve yararlı araştırmaları ile bilinen, yaklaşık 26 yıl Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde kariyer yapan Prof. Dr. Mustafa Sarı’dan geldi.
Sosyal medya hesabından açıklama yapan Prof. Dr. Mustafa Sarı, bir televizyon kanalında konuyla ilgili yayınlanan habere dikkat çekti.
“KAZLAR BALIK YUMURTALARINI VE YAVRULARINI YER”
Balığın üremek için Van Gölü’nden tatlı sulara doğru göç ettiği tarihlerde önemli güzergahlardan birinin de kaz çiftliğinin olduğu dere olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Mustafa Sarı, şunları söyledi:
“Erciş Balık Bendi Kazlara Kaldı’ başlıklı bir haber yer aldı. Eğer böyleyse bu alan amacı dışına çıkmış demektir. Zira kazlar balık yumurta ve yavrularını yerler, dere çevresinin ekolojisine zarar verirler. O zaman da yıllardır sürdürülen koruma çalışmaları akamete uğratılmış olur. Acilen kazların Erciş Balık Bendi'nden uzaklaştırılması gerekir.”
“BALIK BENDİ ÜREME GÖÇÜ İÇİN SEMBOL BİR ALANDIR”
“Erciş Balık Bendi, 25 yıldır sürdürülen Van Gölü inci kefali koruma çalışmalarında, üreme göçünün sembolü olan bir alandır.” diyen Prof. Dr. Mustafa Sarı, şöyle devam etti:
“Burası Erciş Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği adına DAKAP tarafından finansa edilen bir proje ile Vali Niyazi Tanılır, Kaymakam Ali Partal ve Belediye Başkanı Fatih Çiftçi desteği ile hayata geçti. Açık artırmayla ihaleye çıksa kaçak balıkçılar alacağı için dönemin kaymakamı rahmetli Ferhat Kurtoğlu'nun onayı ile bir kamu kurumu olan Erciş Açık Ceza İnfaz Kurumuna işletme hakkı devredildi. Daha sonra da her gelen vali, kaymakam, belediye başkanı, cumhuriyet başsavcısı ve açık cezaevi yöneticileri ellerinden geldiği kadar katkı sağlamaya, geliştirmeye çalıştılar. Tek tek adını sayamayacağımız kadar çok yöneticinin, teknik personelin, işçinin, gönüllünün, kısaca sayısız insanın emeği var bu mekânda. Ömrünün yarısını inci kefalinin korunması için harcamış birisi olarak katkısı olan herkese müteşekkirim balıklarımız adına.”
TURİZME OLAN KATKISI
Balık Bendi’nin Van Gölü havzası için turizm değerine değinen Prof. Dr. Sarı, şunları söyledi:
“Eskiden kaçak balıkçı bendi, illegal işler yuvası olan bu mekân göl çevresinde inci kefali göçünün görülmesi için dünya çapında takip edilen, ziyaret edilen bir yer haline geldi. Geçen yıl 9 günlük bayram tatilinde 100 binden fazla insan tarafından ziyaret edildiği basına yansıdı. Göl çevresinde inci kefali göçü tüm insanlarımız tarafından hasretle beklenilen bir aktivite haline geldiyse bunun nedeninin bu göç gözlem noktası olduğunu unutmayalım. Geçen yıl haziran ortasında yaptığım ziyaret esnasında dönemin Yargıtay Başkanı İ. Hakkı Cirit ve şimdiki Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca başta olmak üzere kalabalık bir üst düzey yargı mensubu gurubuyla karşılaştım. Turizm şirketlerinin döneme özel inci kefali göçü gözlem turu satmasına neden olan bu mekân doğal, ekolojik, kültürel ve turistik bir değer olarak Van'a katma değer üreten bir mekân haline geldi.”
“AMACINA UYGUN İŞLETİLMELİ”
Balık Bendi’nin amacına uygun işletilmesi gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Mustafa Sarı, şunları kaydetti:
“Ancak eğer haber doğruysa ve alanda bu yoğunlukta kaz yetiştirilmeye başlandıysa, şimdilik korona yüzünden kazlara kalan mekân yakında balık göçünün zarar görmesi yüzünden korkarım ki gelen-giden de azalınca tekrar eskiden olduğu gibi kaçak balıkçılara ve illegal işler için sote yerler arayanlara kalacak. Erciş Balık Bendi, amacına uygun olarak işletilmeli, kaz çiftliği acilen kapatılmalı ve kazlar bu alandan uzaklaştırılmalıdır. Buradan Van Valiliğine, Erciş Kaymakamlığına, Erciş Cumhuriyet Başsavcılığına, Erciş Açık Ceza İnfaz Kurumuna, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğüne, Adalet Bakanlığına, Van Gölü çevresindeki tüm Sivil Toplum Kuruluşlarına açık çağrıda bulunuyorum: Acilen Erciş Balık Bendi'nin inci kefalinin göç gözlem noktası olarak kalmasını sağlamak, kazları alandan uzaklaştırmak üzere harekete geçin! Balıkların derelere girmeye başladığı bir dönemde, balığın korunması için yapılan bir alanda, kazlara yem olmasına izin vermeyin!”
AKTİVİSTLERDEN AÇIKLAMA
Bir açıklama da Vangölü Aktivistleri Derneği’nden geldi.
Sosyal medya üzerinden, #ercişbalıkbendindekazistemiyoruz hashtagı ile paylaşımlarda bulunan dernek üyeleri, kazların balığa zararlarına dikkat çekti.
Dernek, şu paylaşımda bulundu:
“#VanGölüBalığı üreme döneminde tatlı sulara karşı vermiş olduğu mücadelenin en net izlenebildiği ve yüzbinlerce turistin ziyaret ettiği Erciş Balık Bendinde, balık yumurtaları ile beslenen binlerce kazın yetişmesi yanlıştır. Kazların başka bir alana taşınması oldukça önem arz etmektedir.”
“GÖÇÜN EN GÜZEL İZLENDİĞİ YER”
Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Akkuş da, konunun hassasiyetine dikkat çekti.
İnci kefali göçünün en güzel izlendiği yere kaz çiftliği kurulduğunu söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Akkuş, şunları dile getirdi:
“Her yıl nisan ayı geldiğinde Van Gölü’nde yaşayan inci kefalleri sürüler halinde üremek için Van Gölü’ne dökülen derelere göç etmektedirler. Bu göç esnasında engelleri aşmak için zıplayan inci kefallerinin oluşturduğu görüntüler adeta bir görsel şölene dönüşmektedir. Bölgemizde göçün en güzel izlendiği yerlerin başında şüphesiz Erciş ilçesinde bulunan Deliçay’da yer alan balık bendi gelmektedir. Göç zamanı ülkemizin çeşitli yerlerinden binlerce insan göçü izlemek içi bu alana gelmektedir. Bugün insanların göçü izlediği Erciş Deliçay’da bulunan göç gözlem noktasının bu duruma gelmesi yaklaşık 25 yıl süren bir mücadelenin sonucunda olmuştur. Geçmişte insanların gündüzleri dahi girmeye korktukları bu alan, Prof. Dr. Mustafa Sarı tarından, Erciş Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği adına hazırlanan projenin DAKAP tarafından finanse edilmesi ile meydana getirildi. İnci kefali göçünün izlenmesi için planlanan bu alanın işletmesi için ihaleye çıkılması durumunda kaçak balıkçıların alma ihtimaline karşı dönemin kaymakamının onayı ile işletme hakkı Erciş Açık Ceza İnfaz Kurumuna devredildi. Aradan geçen bu zaman diliminde, bölgemize gelen vali, kaymakam, belediye başkanı, cumhuriyet başsavcısı ve açık cezaevi yöneticileri balık bendine katkı sunarak günümüzdeki konumuna gelmesini sağlamışlardır.”
GEREKLİ GÖRÜŞME YAPILDI, BALIĞA VERİLEN ÖNEM MEMNUN ETTİ
Sorunun çözümü için Erciş Cumhuriyet Başsavcısı ile görüşme yapıldığını ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Akkuş, şu bilgileri verdi:
“Alanda kurulan kaz çiftliği, inci kefali göçünün izlenmesi için kurulan bu alanda, göçü tehdit eder bir duruma gelmiştir. Bu alanda bulunan kazlar akarsuya girerekten bu alandaki ekolojik yapıyı tamamen bozmakta ve üreme döneminde yumurtadan çıkan inci kefali yavrularını tüketmektedir. Akarsu ekosistemleri kırılgan bir yapıya sahip olup içerisindeki canlıları ile bir bütün teşkil etmektedir. Fakat alandaki kazlar tarafından balık bendindeki bütünlük bozulmaktadır. Bu yüzden alanda bulunan kaz üretim çiftliğinin bu alandan ivedilikle çıkarılması gerekmektedir. Konuyla ilgili olarak, Erciş Cumhuriyet Başsavcımız ziyaret edilerek konu hakkında görüşme yapılmıştır. Başsavcımız tarafından inci kefaline verilen önem bizleri ziyadesiyle mutlu etmiştir. İlerleyen günlerde kazların balık bendinde neden olduğu zararlar ile ilgili bir rapor hazırlanarak Erciş Cumhuriyet Başsavcılığımıza sunulacaktır. Konunun kısa sürede çözüme kavuşturulmasını ümit etmekteyiz.”
Prestij Haber: Adil HARMANCI