Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca Türkiye genelinde kesin korunacak hassas alan olarak ilan edilen 11 bölgede türlerle ilgili araştırma çalışmaları yapıldı. Bu alanlardan bir olan Van’ın Başkale İlçesinde bulunan Dereiçi Travertenleri Doğal Sit Alanı'nda yapılan çalışmalarda, biri kritik tür olmak üzere 25 bitki türü, fauna olarak da 1 amfibi (iki yaşamlılar),14 sürüngen, 41 kuş, 8 memeli ve 52 karasal omurgasız olmak üzere toplam 116 hayvan türü tespit edildi. ‘Van'ın Pamukkalesi’ olarak bilinen Dereiçi Travertenleri'nde farklı bitki ve hayvan türleri tespit edilmesi ileriki süreçlerde hem turizm açısından hem de yapılacak olan çalışmalar konusunda önemli bir yere sahip olacak.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünce, Şırnak, Van, Osmaniye, İzmir, Bitlis, Muğla, Adana, Muş ve Konya'da "kesin korunacak hassas alan" ilan edilen yerlerde endemik bitki ve hayvan türleri tespit edildi. Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünce, doğal sit alanları, tabiat varlıkları, özel çevre koruma bölgeleri ve benzeri koruma statüsü bulunan diğer alanlardaki doğal değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin tespiti, korunması, geliştirilmesi ve yönetimi için her türlü araştırma faaliyetleri yürütülüyor. Genel Müdürlük tarafından, biyolojik çeşitlilik kaybını önlemek, bitki ve hayvan türleri ile bunların doğal yaşam ortamlarını muhafaza etmek, koruma alanlarında sürdürülebilir kullanımı sağlamak ve çevre koruma anlayışını geliştirmek amacıyla ülke genelinde bazı alanlar koruma altına alınıyor.
11 BÖLGEDE TÜRLERLE İLGİLİ ARAŞTIRMA
Bu kapsamda, en son Cumhurbaşkanlığı kararıyla Bakanlık tarafından "kesin korunacak hassas alan" ilan edilen Türkiye genelinde 11 bölgede, türlerle ilgili araştırma çalışmaları yapıldı. Kesin korunacak hassas alan ilan edilen Şırnak'ın Merkez ilçesi sınırları içerisinde yer alan Kasrik Boğazı Doğal Sit Alanında 2'si kritik tür olmak üzere 18 bitki türü tespit edildi. Bu türlerin büyük bölümü geniş yayılımlı ve kozmopolit olma özelliği taşıyor. Ayrıca alanda tehlike kategorilerine göre 4, yayılım durumlarına göre 1 kritik tür olmak üzere 141 hayvan türü de belirlendi.
‘VAN'IN PAMUKKALESİ’ DEREİÇİ TRAVERTENLERİ
Turizm potansiyeli çok yüksek olan ve korunması gereken alanlar arasında önemli bir yer tutan Van'ın Başkale ilçesi sınırları içerisinde yer alan Dereiçi Travertenleri Doğal Sit Alanı'nda yapılan çalışmalarda, biri kritik tür olmak üzere 25 bitki türü, fauna olarak da 1 amfibi (iki yaşamlılar),14 sürüngen, 41 kuş, 8 memeli ve 52 karasal omurgasız olmak üzere toplam 116 hayvan türü tespit edildi. Belirlenenlerden, International Union for Conservation of Nature (IUCN) kategorisinde 5, yayılım durumuna göre 1 ve endemizme göre de 1 tür, kritik tür içerisinde bulunuyor.
TRAVERTENLERİN TURİZME KAZANDIRILMASI İÇİN DE ÇALIŞMA SÜRÜYOR
Bilindiği gibi Van'ın Başkale ilçesine 35 kilometre uzaklıktaki Dereiçi Mahallesi'nde bulunan ve yaz aylarında yüzlerce ziyaretçiyi ağırlayan travertenler geçtiğimiz haftalarda Resmi Gazete'de yayımlanan kararla daha iyi korunarak turizme kazandırılma yönünde korumaya alınmıştı. Başkale Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Asım Solak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2018'den bu yana bakanlık bünyesinde uzman ekipler tarafından tabiat varlıklarının korunmasına yönelik çalışma yürüttüklerini söylemiş ve kesin koruma alanı ilan edilen travertenler için şöyle demişti: "Uzun zamandır bu konu üzerinde çalışıyorduk. Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvuru yapmıştık. Süreç tamamlandı ve kabul edildi. Hayırlı olmasını temenni ediyorum. Bu süreçten sonra bölgeyle ilgili çalışma yapacağız. Valilik, kaymakamlık, belediyenin çalışmaları olacak. İlerleyen süreçte bölgenin turizme kazandırılması için gerekli projeler yürütülecek."
YENİ GÖZDE OLABİLİR
Başkale'ye 35 kilometre uzaklıkta Dereiçi Mahallesi'ndeki travertenler, 2 bin 400 rakımda bulunuyor. Oluşumu devam eden ve güney kısımlarında su sıcaklığı 30-35 derece arasında olan travertenler, Van'ın önemli doğal mirasları arasında yer alıyor. Travertenler, doğa harikası görüntüsüyle özellikle ilkbahar ve yaz döneminde yüzlerce ziyaretçinin yanı sıra fotoğraf tutkunlarının ilgisini çekiyor.
BİR DİĞER DOĞA HARİKASI BAŞKALE PERİBACALARI: KOFİRAZ
Van’ın en önemli doğal güzelliklerinden biri olan ama bu güne kadar hak ettiği değeri bulamayan ve yörede Kofiraz olarak anılan Başkale Peri bacaları da geçtiğimiz aylarda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından imzalanan kararda Kesin korunacak hassas alan olarak tescillendi. Kofiraz olarak adlandırılan kent bugüne kadar yeterince ilgi görmedi. Volkanik patlama sonucu ortaya çıkarak etrafa yayılan; gevşek bir yapıya sahip kül, tüf gibi materyalin rüzgar ve su gücünün aşındırılmasıyla oluşan Nevşehir’deki peribacalarının aynı oluşumuna sahip bir diğer yer, Van’ın Başkale ilçesine bağlı Yavuzlar Mahallesi’nde bulunuyor. Bölgenin doğal güzelliklerinden birisi olan Başkele’deki Peri Bacaları da doğal güzellikleri, coğrafi yapısı, bitki örtüsü ve turizme kazandırılmaya müsait yapısı ile önemli merkezlerden birisi olarak çıkıyor.
EREK DAĞI TAM BİR ZENGİNLİK
Yine Van'ın İpekyolu ilçesi sınırları içerisinde yer alan Erek Dağı Potansiyel Doğal Sit Alanının da ise flora olarak 67'si kritik tür ve dar yayılımlı 63 endemik bitki türünün olduğu 888 bitki türü, fauna olarak da 1 amfibi, 8 sürüngen, 88 kuş, 7 memeli ve 119 karasal omurgasız olmak üzere toplam 223 hayvan türü tespit edildi. Bunlardan IUCN kategorisinde 5, yayılım durumuna göre 5 ve endemizme göre de 6 tür kritik tür olarak belirlendi.
SODALI GÖLÜ BİRÇOK KUŞ TÜRÜNÜN EV SAHİBİ
Bitlis'in Adilcevaz ilçesi sınırları içerisinde yer alan Sodalı Gölü Potansiyel Doğal Sit Alanı, Van Gölü Havzası'nda ornitolojik (kuş bilimi) bakımdan Erçek Gölü'nden sonraki en önemli ikinci alan olarak biliniyor. Van Gölü'nün kuzeyinde yaklaşık 100 metrelik bir kum seti ile bu gölden ayrılan, akarı Van Gölü'ne olan bu gölün çevresinde üç köy yer alıyor. Sadece Göldüzü Köyü'nün bulunduğu kesimde az miktarda sazlık bulunmasına rağmen göl aynasında binlerce kuş bulunuyor. Nesli tehlike altında bulunan dikkuyruk türünün yanında birçok kuş türü, kış dışındaki mevsimlerde alanda gözlenebilirken, kış aylarında da göl ve çevresinde ötücü kuğu ve kaz sürülerini görmek mümkün. Gölün doğusu olan Kavuştuk Yarımadasında bulunan ekin tarlaları içine yaz aylarında nesli küresel ölçekte tehlike altında olan toy kuşunun (otis tarda) ürediği belirlendi.
ŞEHRİVAN HABER: MERAL YILDIZ/ERDAL ERBAŞ-