Bir dönemin tarım ve hayvancılık başkenti olan Van yıllar önce kaybettiği o ivmeyi yakalamaya çalışsa da mevcut destekler, hibeler ve yatırımlar kente uğramamaya devam ediyor. Türkiye’nin farklı illerinde tarımda devrim gibi projeler hayata geçerken, Van bu projeler bir yana 21 ili kapsayan son tohum desteğinden bile faydalanamadı…
80’li yıllarda tarım ve hayvancılıkta lider il olan Türkiye, yıllar içerisinde bu rolünü kaybetmekle kalmadı, Van gibi birçok ilin de tarım ve hayvancılıktaki potansiyelini de kaybetti. Halen küçükbaş hayvan sayısında lider durumda olan Van’da ne ne tarım ne heyvancılık kalırken, kent de ülkenin çoğu gibi dışa bağımlı hale geldi. Bu süreci tersine çevirme çabaları sürerken farklı dönemlerde, farklı teşviklerle birçok ilde tarım ve hayvancılığı yeniden ayağa kaldırma çalışmaları start verdi. Buna rağmen bir türlü sisteme oturmayan destekler beklenen yükselişi de sağlamazken Van gibi önemli il ise bu desteklerden faydalanamayarak ihmal edilen iller arasında yer aldı. Son yıllarda sıkça tarıma ve hayvancılığa dair önemli yatırım, destek ve hibelerden mahrum kalan Van’ın son kaybı tohum desteği oldu. Tarım ve Orman bakanlığı tarafından son olarak 21 ili kapsayan hibe desteğinden Van çiftçisi yararlanamadı. Halihazırda zaten yem gibi önemli giderlerden birisinde dışarı bağımlı olan Van, tohum desteğini alamayınca çiftçilerden de serzeniş geldi. Konu ile ilgili sitemini dile getiren çiftçilerin yanında Van TSO ve TB eski başkanı Feridun Irak da eleştirilerini dile getirdi. Irak, Van’ın durumunu güçlü bir lobisi olmamasına ve kentin sahipsizliğine bağladı.
VANLI ÇİFTCİ DERTLİ…
Dünyada ve Türkiye'de hızla yayılan Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) nedeniyle bitkisel üretimin devamlılığı ve gıda arz güvencesinin sağlaması nedeniyle Tarım ve Orman Bakanlığı, ekilebilir tüm arazileri üretime kazandırmak için yazlık ekim yapılabilecek arazilerde 21 ilde tohumun yüzde 75'i hibe edileceğini duyurdu. Bakanlık tarafından yayımlanana listede Van’ın olmaması tepkilere neden olmuştu. Vanlı çiftçi son günlerde tohum bulamamaktan dert yanarken, özellikle kış aylarına doğru buğday ve arpa ekimi yapan çiftçinin derdine nasıl bir çözüm bulunacağı ise merak konusu oldu.
IRAK: ÜLKEMİZDE TOHUM BULUNAMAMASI İZAH EDİLEMEZ
Konuya dair Şehrivan’a açıklama yapan Van TSO ve Van TB Eski Başkanı Feridun Irak, “Bir zamanlar tarımda dünyada kendi kendine yeten nadir ülkelerden biri olmanın yanı sıra birçok ülkeye başta canlı hayvan olmak üzere gıda ürünleri ihraç eden Türkiye,1980’den bu yana izlenen yanlış tarım politikaları sonucu beslenmede her geçen gün biraz daha dışa bağımlı hale geliyor. Tarım stratejik bir sektördür gereken önem mutlaka verilmelidir. Bu nedenledir ki dünyanın en gelişimi ülkeleri aynı zamanda en büyük tarım ülkeleridirler. Kaldı ki bu ülkelerin hiçbirinin toprakları da iklimleri de bizimki kadar verimli değildir. Allah vergisi bu kadar imkanları olan ülkemizde tohum bulunamaması çiftçinin zarar etmesi ürününü hak ettiği fiyata satamaması izah edilemez.” Şeklinde konuştu.
“TARIMDA DIŞA BAĞIMLI OLAMAZ”
Ülkede yaşayan çiftçinin emeğinin karşılığını alamadığını ifade eden Irak, “Türkiye’de emeğinin karşılığını alamayan sesini duyuramayan önem verilmeyen tek kesim çiftçilerdir. Oysaki onlar olmazsa raflar boş kalır. Tohum desteği var orta temin edilecek tohum yok. Destek, lobisi güçlü illere var Van gibi sahipsiz illere yok. Ben bu durumu dile getirdikten sonra sanırım Van’da dahil edilmişti. Böyle tarım politikalarıyla bir yerlere varmak mümkün değildir. Daha fazla zaman yitirmeden çiftçilerin bizatihi kendilerinin de içinde bulunduğu taraflar bir araya gelerek doğru planlı tarım politikaları belirlenmeli ve uygulamaya koyulmalıdır. Aksi taktirde her geçen gün toprağını bırakan çiftçilerin sayısı artacaktır. Bunları geri döndürmek bir daha da mümkünde olmaz. Bu kadar güzel coğrafyaya verimli topraklara ve iklime sahip olan Türkiye son derece stratejik sektör olan tarımda dışa bağımlı olamaz.” Diye konuştu.
YILMAZ: TARLA VAR AMA TOHUMLUK YOK
Tarlalarına ekilecek tohumluk bulamadıklarını ve köy halkı olarak bu durumdan ciddi anlamda mağduriyet yaşadıklarını belirten, Çiftçi Metin Yılmaz, “Koronavirüs salgınından dolayı eskiden ekemediğimiz tarlalarımızı da ekmeye başladık. Çünkü koronavirüs artık bizimle yaşamaya devam edecek gibi gözüküyor. Malum bizde köyde yaşadığımız için tedbir amaçlı eski tarlalarımızı da ekelim dedik. Ne yazık ki tarlarımız için tohum bulamıyoruz. Eskiden devlet destekli tohumlar verilirdi, bu sene o tohumları da vermediler. Kooperatife gittiğimiz zaman ise geçen seneki tohum fiyatından daha yüksek bir fiyat çıkarıyorlar. Bu sene hiç ürün elde edemedik, biçtiğimizin karşılığını bile alamadık. Her şeyi geçtim bize tohumluk bile kalmadı.” Dedi.
“İNŞALLAH YETKİLİLERDEN BİR DESTEK GELİR”
Yılmaz, “Bazı dönemler ürünler az geliyor olabilir, hasat düşük olabilir ama en azından tohumluk elde edebiliyorduk, bu sene hasat yok, ürün düşük, tohumluk hiç yok. Birkaç tane ofise gittim ama onlarda da tohum olmadığını söylediler. Belediyeye de gittim onlardan da bir destek alamadık. En son İl Tarım Müdürlüğü’ne gittim, onlardan da bir sonuç alamadık. Sesimizi duyurmak amaçlı basınla iletişime geçtik. İnşallah yetkililerden bir destek gelir. Çünkü benim gibi köyde birçok kişi mağdur durumda.” İfadelerini kullandı.
21 İL ARASINDA VAN YOK
Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli, 21 ildeki çiftçiye tohumun yüzde 75'inin hibe edileceğini belirterek, ekilebilir tüm arazilerin tarımsal üretime açılacağını söyledi. Bu amaçla yürütülen çalışmalara dikkati çeken Pakdemirli, "Yaz dönemi ekilişlerinde kesinti yaşanmaması ve mümkün olan tüm işlenebilir arazilerde ekiliş için 'Bitkisel Üretimin Geliştirilmesi Programı' başlattık. Bu projeyle ülkemiz için, hububat, baklagil ve yağlı tohumlu bitkiler gibi stratejik ürünlerde rekolte artışını sağlamayı, aynı zamanda üreticilerimizi bu dönemde üretime yönlendirmeyi, dolayısıyla da tarım arazilerinin etkin şekilde kullanılmasıyla tarımsal üretimin artırılmasını hedefliyoruz" dedi.
PROJE KAPSAMINDAKİ İLLER
Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Aksaray, Bingöl, Çanakkale, Erzincan, Erzurum, Kars, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Muş, Nevşehir, Niğde, Samsun, Sivas, Tokat, Uşak, Yozgat.
MERAL YILDIZ – ÖZEL HABER