Kürt nüfusun yoğunlukta yaşadığı Doğu ve Güneydoğu illerinde Cumhuriyet Halk Partisi’ne (CHP) olan algı değişiyor.
Cumhuriyetin kurucu partisi CHP, son 30 yıldır Doğu ve Güneydoğu illerinde pek varlık gösteremiyordu.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun Alevi olması, partinin son yıllardaki 'devletçi söylem' ve uygulamalarını terk etmesi CHP’ye uzun yıllardır süregelen olumsuz bakış açısının değişmesinde rol alan etkenler olarak gösteriliyor.
Son 20 yıldır Kürtlerin yoğunluklu olduğu illerde HDP ve AK Parti bölgenin siyasal yapısına hakim iki önemli aktör.
AK Parti’nin 2010’ların başında başlattığı “Kürt açılımı”nın sonuçsuz kalması, Milliyetçi Hareket Partisi’yle (MHP) koalisyon kurması ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın "devletçi ve katı söylemlerinin" Kürtleri AK Parti'den uzaklaştırdığı belirtiliyor.
AK Parti'den kopan Kürt seçmenlerin bir kısmı Yeşil Sol Parti'ye (YSP) kayarken, diğer kısmının da bölgede siyasi çalışmalara ağırlık veren eski başbakanlardan Ahmet Davutoğlu’nun Gelecek Partisi’ne, Ali Babacan’ın lideri olduğu DEVA Partisi’ne ve CHP’ye yöneldiği gözlemleniyor. Ancak bölgedeki analistlere göre buradaki en büyük payı CHP alıyor.
CHP’nin “Doğu Masası” ile son iki yıldır izlediği politikalar ve özellikle 'helalleşme' çağrısının en fazla karşılık bulduğu il Van olarak gösteriliyor.
Kılıçdaroğlu, CHP’nin 1977 ve 2002 seçimlerinde bir milletvekili çıkardığı Van’da 'tarihi' denilebilecek bir miting düzenledi.
YSP’nin cumhurbaşkanı adayı çıkarmaması ve Kılıçdaroğlu’nu destekleme kararı mitingin kalabalık olmasında önemli rol oynadı.
Euronews Türkçe’ye konuşan CHP eski il başkanı ve Millet İttifakı 1. Sıra milletvekili adayı Seraceddin Bedirhanoğlu, CHP’nin kurucu kodlarını halka uzun yıllar anlatılamadığını söylüyor.
Bölgede YSP ve AK Parti arasında sıkışan ve sıkılan halkın CHP’ye yönelmesine Kılıcdaroğlu’nun helalleşme çağrısının topluma anlatılması ile 'CHP’nin toplumun tüm kesimlerine açılması' olarak yorumlayan Bedirhanoğlu, şöyle konuşuyor:
“Biz sosyal değişim ve dönüşümü doğru okuduk. İki kutuplu siyasi yapıya üçüncü yolu açmayı başardık, partimizin sosyal politikalarını doğru anlattık, son genel seçimlerde yüzde 2,6 olan CHP’nin oyu bugün yüzde 10’ların üzerine çıktı. Cumhurbaşkanı adayımız Kılıçdaroğlu'na doğu illerinde yüzde 70’e yakın oy bekliyoruz.”
Van’da 25 yıldır gazetecilik yapan Osman Yıldız da CHP’ye yönelik olumsuz algının değişmesini eski parti anlayışı kalıplarının yıkılmasına, etkili aşiretlerle temasına ve CHP Genel Başkan Yardımcısı Oğuz Kaan Salıcı başkanlığında kurulan Doğu Masası’nın çalışmalarına bağlıyor.
Partinin bu uygulamalarının CHP’ye olan sempatiyi arttırdığını belirten Yıldız, “Diyarbakır, Van, Mardin gibi illerde milletvekili çıkaracağına inanıyorum. Van’da Bedirhanoğulları, Geylaniler ile Gaydalı aşiretleri, Hakkari’de Zeydanların çocukları CHP’de politika yapmaya başladı, bunlar YSP’ye mesafeli duran merkez sağa yatkın ailelerdi, CHP’nin bu aileleri ikna etmesi, ayrıca Kürtler arasında sevilen önemli bir isim olan Sezgin Tanrıkulu’nun Diyarbakır’dan aday gösterilmesi önemli bir etkendir.” diye konuşuyor.
euronews Türkçe'ye konuşan Millet İttifakı’nda yer alan Gelecek Partisi’nin Van İl Başkanı Abdulhekim Karabıyık da, CHP’nin eski söylemlerini terk ettiği, kucaklayıcı ve çözüm üreten bir parti haline evirilmesinin partiye olan ilgiyi arttırdığını kaydediyor.
Helalleşme çağrısı
CHP’nin şimdiye kadar Doğu'ya kapalı siyaset yaptığını vurgulayan Van Muradiye CHP ilçe Başkanı Ejder Kaya ise, “Son dönemlerdeki parti politikaları Doğu'yu CHP ile, CHP’yi Doğu ile barıştırdı. Genel Başkan’ın helalleşme çağrısı halkta karşılık buldu. Devletin vatandaşıyla helalleşmesi kadar güzel bir şey yoktur, herkes karşısında hatalarını anlayan bir devlet bakışıyla bakmaya başladı.” ifadelerini kullanıyor.
"Günah çıkarmak için gittim"
Şimdiye kadar AK Partiye oy verdiğini, ilk defa bu seçimde CHP’ye oy vereceğini söyleyen emekli öğretmen İsmail Macit de, “AK Partiye çok çalıştım, çok mücadele ettim, çok koşturdum. Kendileri hep kandırıldık diyorlar ya bizde çok kandırıldık, haksızlığa uğradık. Üç Y dediler, hak hukuk adalet dediler. Van Erciş’ten arkadaşlarımızla, çevremle Kılıçdaroğlu’nun mitingine ona destek olmak için gittik. Tabiri caizse o mitinge bir nevi günah çıkarmak için gittim. Ben Kılıçdaroğlu’na inanıyorum, ekibine güveniyorum, iktidarında ülkeye adalet geleceğine inanıyorum.” dedi.
Van sokaklarında görüşlerini aldığımız vatandaşlardan Murtaza Çakıl da, hayat pahalılığından şikayet ederek 10 yıldır oy verdiği AK Parti’den CHP’ye geçiş yapacağını belirtiyor.
Hüseyin Akbaşoğlu ise tutuklu siyasetçi Selahattin Demirtaş’ın çağrısı üzerine Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Kılıçdaroğlu’a oy vereceğini anlatıyor:
“Biz ailecek eski adıyla HDP, şimdiki adıyla Yeşil Sol Parti üyesiyiz. YSP’nin milletvekili sıkıntısı yok 5-6 arası adayı meclise göndereceğiz fakat CHP’nin yıllar sonra bir milletvekili çıkarması için her aileden bir kişiyi CHP’ye oy vermeyi tavsiye ediyorum.”