Erdoğan'ın 'mutabakat sağladık' açıklaması ne anlama geliyor?

PINAR HİLAL BALTA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 Zirvesi için bulunduğu Çin'de bir konuşma gerçekleştirdi. Burada Cerablus Harekatı ile ilgili bir soruyu cevaplandıran Erdoğan  "IŞİD'in Türkiye sınırından temizlendiğini" belirterek "Bu arada süratle güvenli bölge ilan edilebilir. Bunu Obama ve Putin'e de söyledim. Şu an mutabakat halindeyiz süreci çalıştırıyoruz" dedi.

Erdoğan'ın bu ifadesi konuşmanın hemen ardından tartışılmaya başlandı. Bu açıklama ışığında "Türkiye 'güvenli bölge-uçuşa yasak bölge' talebine ne kadar yakın?" sorusu soruldu.

Hürriyet Daily News Genel Yayın Yönetmeni Murat Yetkin, CNN Türk'e konuk olarak Erdoğan'ın açıklamasını değerlendirdi.

Canlı yayında Erdoğan'ın Çin'de verdiği bi kritik mesajları değendiren Yetkin şunları söyledi:

İşte Yetkin'in açıklamaları:

"OPERASYON 15 KM DERİNLİĞİNDE"

Suriye-Türkiye sınırı boyunca IŞİD'in dış dünya ile bağlı olduğu bir nokta ortadan kaldırılmış oldu. Fakat operasyon 40-45 km derinliğe ulaşmadı. Yanlış hatırlamıyorsam şu an 15 ya da 20 km derinliğinde.

"EL-BAB'A DOĞRU İLERLENEBİLİR"

Gündemde operasyonun El-Bab'a doğru ilerlemesine yönelik bazı iddialar dillendiriliyor.

"MUTABAKAT SAĞLANDI" İFADESİ

Cumhurbaşkanı'nın buradaki ifadesi "güvenli bölge oluşturulabilir, sağlanabilir" şeklinde. Tabi cümledeki "mutabakat sağlandı" ifadesi kafaları karıştırıyor. Fakat cümlenin gelişine, önüne ve arkasına bakıldığında aslında "bu mutabakatın sağlanması için çalışıyoruz" diyor.

ABD ve RUSYA "HAYIR" DEMEDİ Mİ?

Erdoğan'ın bu ifadelerinden Obama ve Putin'in "Hayır" demediğini varsayabilriz ama bundan da emin değiliz. Çünkü Amerikan ve Rus liderler daha geçtiğimiz saatlerde görüştü ve bu görüşmeden "Suriye üzerinde çalışmaya devam etme" kararı çıktı. Kesin bir şey yok. Yani ifade edilen "uçuşa yasak ve ya güvenli bölgeye yönelik" bir işaret yok.

ERDOĞAN NE DEMEK İSTEDİ?

Erdoğan'ın açıklamalarından "Ben bu güvenli bölge konusunu tekrarladım. Bakın bu hattıÖSO ile temizliyoruz. Artık durum müsait. Yapacaksanız şimdi yapın" dediğini. Yani teklifini tekrar gündeme getirdiğini anlıyorum.

"MUTABAKAT SAĞLANMIŞ OLSAYDI"

Bir mutabakat sağlanmış olsaydı Cumhurbaşkanı'nın bunu ifade etme şekli farklı olurdu. "Gerekirse ya da sağlayabilir, sürüdürüyoruz" ifadelerinden daha net olurdu.

"ANCAK NET OLARAK 'KURULDU' DENİRSE..."

Tek başına bir güvenli bölge kurulduğu açıklamasını "kuruldu" sözünden sonra "garantilenmiş" gibi görürüm. Fakat Cumhurbaşkanı'nın ifadesi böyle değil. Dah açok bunun gündeme getirildiği yönünde bir açıklama.

"ESE DUÇAKLARI GİRMESİN DENİYOR AMA..."

Bu aşamada güvenli bölgenin anlamı "Suriye uçakları girmesin" demek. Oysa BM kararları ve Cenevre mutabakatında -ki bu mutabakatın altında Türkiye'nin de imzası var- Suriye hükümetinin de buna dahil olmasına yönelik madde var.

Ben BM'den bu kararın (güvenli bölge ve ya güvenli bölgeye rejim uçakları girmesin kararının) çıkmasını, ABD ve Rusya'nın vekalet savaşı yürüttüğü böyle bir dönemde zor görürüm.

"TÜRKİYE'YE BÜYÜK EL KAZANDIRMIŞ"

Ama belli ki Azez-Cerablus hattının birleştirilerek IŞİD'in kuzeyle irtibatının kesilmesi Türkiye'ye büyük bir el kazandırmış.

ATEŞKES AÇIKLAMASI

Erdoğan aynı konuşmada "Kurban bayramı öncesi bölgede bir ateşkes ilan etmek için çabalıyoruz" dedi. Bu ifadeleri de değerlendiren Yetkin şu ifadeleri kullandı:

Türkiye'nin Halep ile koridoru kapandı. Bunu daAfrin ile PYD kapattı. Yani Türkiye'nin oraya yardım götürmesi için mutlaka mutabakat gerekiyor. Halep şu anda Esed rejimi tarafından kuşatıldı. 'İçeride muhalifler var' deniyor. Hangi muhalifler? O konuda da bilgi almak çok mümkün değil.

MEBNBİÇ'TEKİ GİBİ BİR ADIM ATILABİLİR

Bununla ilgili daha önce Menbiç'te uygulanan türden şehrin içindekilerin güvenli bir şekilde dışarı çıkması için bir koridor oluşturulması temennisi var. Bunun üzerine konuşuluyor.