Üç bin yıllık tarihi, taş ve takılara işliyor

Doğu Anadolu Bölgesinde MÖ 900-600 yıllarında hüküm süren Urartu Krallığı, çivi yazısının yanı sıra mimari, maden işlemeciliği, kaya oymacılığı, kabartma sanatı ve taş işçiliğiyle ön plana çıkıyor.

Milattan önce 8. yüzyılda bölgede hüküm süren Urartu Krallığı'ndan günümüze ulaşan çivi yazısı ve taş üzerine yapılan çizimler, Vanlı el sanatkarları tarafından takı ve taşlar üzerine işlenerek yaşatılıyor.

Kentte Urartu işlemeciliğinden esinlenen sanatkarlar, kazı çalışmaları sırasında ortaya çıkarılan 3 bin yıllık küpe, kolye, boyunluk, yüzük, broş, kemer gibi takılar ve çivi yazısından ilham alıyor.

Van'da 10 yıldan bu yana Urartulara ait çivi yazısı ve figürlerini takılara işleyen Ferhat Şimşek, "Kaplama, kabartma, çökertme, kazıma, telkari ve granülasyon" gibi süsleme tekniklerini yaklaşık 3 bin yıl önce kullanan Urartuları örnek alıyor.

- Urartu yazılarını ürünlerine işliyorVan'da Urartuların bıraktığı eserler üzerine çalışmalar yapan Kültür ve Turizm Bakanlığı belgeli el sanatları ustası Şimşek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kendisinin de diğer sanatkarlar gibi Urartuların eşsiz sanatından esinlendiğini belirtti.

Uzun zamandır Van çevresinde bulunan tarihi eserler ile eserlerin bulunduğu çevrede araştırmalar yaptığını kaydeden Şimşek, taşlara ve bölgede yaşayan uygarlıkların yaşam tarzlarına ilgisinin de bu araştırmalarla arttığını ifade etti.

Şimşek, "Bu ilgi sayesinde eski uygarlıkları incelemeye başladım. Eski dönemlerde taş üzerine yapılan oymalar ilgimi çekti. Binlerce yıl önce yaşayan insanlar, çok zor bir yolla günümüze eserler bırakmış. Benim de ilgim olması nedeniyle bu sanata girmeye karar verdim. Yaklaşık 10 yıldır bu işle uğraşıyorum. Daha önce taş işlemeciliğini Antakya'da gördüm. Birkaç örnek oralardan almıştım. Daha sonra Van ve çevresinde yaptığım lokal araştırmalarda dünyanın damı olarak bilinen Tırişin Yaylasında elle işlenmiş birçok taş eser gördüm. Yine aynı yere yakın bir yerde sigara ağızlıklarının taşla yapıldığını söylediler. Ben de o bölgeye gitme fırsatı yakaladım ve oradan getirmiş olduğum taşlarla MÖ 3 bin yıllarında yaşamış olan, hatta daha öncesindeki Hurri-Mitani uygarlığından kalan eserleri bire bir taklit ederek bu işe meraklı olan bir kitleye ulaşmayı başardım." diye konuştu.

- Hobi olarak başladı, geçim kaynağı olduYaptığı işin zorluğunu, "Aslında Urartucayı tam olarak çözdüm diyemem. Çünkü yaşayan bir dil değil, kaybolan bir dil." sözleriyle anlatan Şimşek, şöyle devam etti:"Bu konuda Yüzüncü Yıl Üniversitesinde arkeologlar ve Urartuca bilen Mehmet Kuşman amcamız bize öncü oldu. Bölgede 400 yıl hüküm eden Urartular belki insanlar için pek bir şey ifade etmiyor olabilir. Ancak özellikle el sanatları, insanların yaşamına kattıkları atın evcilleştirilmesi, kanalizasyon, su kanalları yapması, sulu tarıma geçişte çok önemli yol katettikleri, tarihçiler tarafından da bilinmekte. Çivi yazısında okuma konusunda yeterli olamayabilirim ama kendi el becerilerimi bir araya getirerek çivi yazısını en iyi şekilde yazmaya gayret eden bir sanatkar olarak iyi bir noktada olduğumu düşünüyorum. Bu iş hobi şeklinde başladı. Şu an bir medeniyetin, bir uygarlığın, toplumun aydınlatılması için önemli bir rol olduğumu düşünüyorum. Bu konuda yaklaşık 8 aydır İngiltere'de British Museum ve Londra'da bulunan bir üniversitede Ortadoğu dilleri ve kültürünü araştırmaya devam ediyorum."

Taş üzerine işlemenin önce Hititler, sonra da Urartular tarafından yapıldığını anlatan Şimşek, "O yüzden bu ilgi odağı oluyor. Çünkü taşın uzun ömürlü olması, 20 bin yıla kadar kalabilmesi ve dış etkenlerden etkilenmemesi gelecek nesillere ulaştırılması açısından önemli. Bunun yanında Van'da Urartu yazısı üzerine eğitim verilebilir." dedi.Eserleriyle ilgili farklı zamanlarda aralarında yurt içi ve yurt dışından önemli kişilerden siparişler aldığını, zaman buldukça bu şekilde de çalışma yaptığını aktaran Şimşek, en son İngiltere'de Haringey Belediye Başkanı Ali Gül Özbek'e Urartuca yazılı bir taş plaket hediye ettiğini sözlerine ekledi.